Sulhi Dönmezer, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt 18, Sayı 1-2, 1952, 48-58.
(Ceza Kanunumuzun 524 üncü maddesinin analizi)
Türk Ceza Kanununun 524 üncü maddesinde, mezkûr kanunun (mal aleyhine işlenen cürümler) başlıklı 15 inci babının birinci (hırsızlık), üçüncü (dolandırıcılık ve iflâs), dördüncü (emniyeti suiistimal) ve beşinci fasıllarıyla (eşyayı cürmiyeyi satın almak ve saklamak), 516 ncı maddenin birinci fıkrası (aharın menkul veya gayrimenkul malının her ne suretle olursa olsun tahrip veya imhası), 518, 519 ve 521 inci maddelerde beyan olunan cürümlerin tasrih olunan şahıslar aleyhinde işlenmiş olması halinde failler hakkında takibat icra olunmayacağı esasını tespit edilmiştir. Yine ayni maddeye nazaran fiillerin aralarında muayyen bir derece akrabalık bulunan kimseler arasında cereyan eylemi bulunması halinde takibat şikâyete tâbi tutulmuştur.
Akraba arasında hırsızlık ve mala karşı işlenen sair suçlarda mevzuubahis eylediğimiz muafiyet hali bakımından mukayeseli hukuktaki yeni temayüller bunların hududunu gittikçe tahdit eylemek yolunda tezahür etmektedir.
Fransa’da 2 Ağustos 1950 tarihli Ceza Kanununun 380 inci maddesini tadil eden kanun muafiyet halini karı koca, usul füru hırsızlığın, evlilik esnasında veya eşlerin ayrı yaşamalarına müsaade olunmadığı zamanlarda işlenmesi şartıyla aynı derecedeki sıhrî akraba için kabul eylemiş bulunmaktadır.
Yeni İsviçre Ceza Kanunu mevzuubahis hali sadece hırsızlık suçları için kabul etmiş ve bunu muafiyet hali saymayarak sadece takibi şikâyete bağlı bir durum şeklinde tanzim eylemiştir. Ancak kanunun 137 nci maddesinde tespit olunan bu hükümden faydalanacak olanların hududu geniş tutulmuştur: Maddeden eşler usul ve füru ana baba bir veya ana veya baba bir erkek ve kız kardeşler, analık, babalık ve evlatlıklar faydalanmaktadır. Ayrıca kanun (familier) tabiri altında toplananların da maddeden istifade eyleyeceklerini tespit eylemiştir. Ayni kanunun 110 uncu maddesinde tarif edilen (familier) tabirinden maksat bir şahısla birlikte bir dam altında yaşayan bütün kimselerdir. Bu itibarla hizmetçiler, uşaklar gibi şahıslar da maddeye
tâbi bulunmaktadırlar.
Kanunumuzun 524 üncü maddesinin de tadil edilerek aynen İsviçre kanununun ifade eylediği şekle sokulmasını temenni ederiz.