02.07.2007 tarihli haber
17 yaşındaki Marco Weiss, 13 yaşındaki bir kızı cinsel yönden istismar ettiği suçlamasıyla, aylardır bir Türk hapishanesinde tutuluyor. SPIEGEL ONLINE’ın röportaj yaptığı Alman Hakimler Birliği Başkanı Christoph Frank olayla ilgili koparılan fırtınayı eleştirdi.
SPIEGEL ONLINE: Sayın Frank, ergenlik çağındaki iki gencin Akdeniz sahilinde bir otelde geçirdiği gece macerası, devlet meselesine dönüştü: Federal Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier’ın Türkiye’de tutuklu bulunan Alman öğrenci Marco Weiss’ın serbest bırakılması için meslektaşı Abdullah Gül ile konuşmasını, Türk savcısı “densizlik” olarak nitelendirdi. Türk tarafının kızgınlığını haklı buluyor musunuz?
Frank: Benzer durumda biz de politik bir müdahaleden memnun kalmazdık diye düşünüyorum. Demokrasilerde yargı bağımsız olmalı ve politik etkilerden uzak olarak karar vermelidir.
SPIEGEL ONLINE: Ama Federal hükümet lise öğrencisinin serbest bırakılması için uğraşmamalı mı?
Frank: Tabii ki, yurtdışındaki bir Alman’a orada haklarından yararlanabilmesi için her türlü koruma sağlanmalı. Mesele bunun nasıl ve hangi argümanlarla yapıldığıdır.
SPIEGEL ONLINE: Hıristiyan Demokrat Grup Başkanı Volker Kauder Türkiye’ye “Genci serbest bırakmazsanız, Türkiye’nin AB’ye girmesine daha çok var demektir” diye seslendi.
Frank: Bu konuda politik bir şey söylemeyeceğim. Ama çok yüksekten konuşulmamalıdır. Bana bu olay Almanya’da yanlış değerlendirilmiş gibi geliyor.
SPIEGEL ONLINE: Kamuoyunda, gencin Türkiye’de tamamen haksız olarak kovuşturulduğu ve tutuklu bulunduğu izlenimi hakim.
Frank: Bence bu izlenim yanlış. Her ne kadar Türk mevzuatını ayrıntılı olarak bilmesem de: bizde de prensip olarak benzer bir uygulama yapılırdı, bu yüzden o izlenime katılmıyorum.
SPIEGEL ONLINE: Yani kendini 15 olarak tanıtan, erken gelişmiş 13 yaşındaki biriyle cinsel ilişkiye giren 17 yaşındaki biri derhal tutuklanır mıydı?
Frank: Bu olmazdı, çünkü bir Alman lise öğrencisinin Almanya’da kaçma tehlikesi olduğu söylenemez. Ama bizde de böyle bir olay şikâyet edilse, derhal soruşturulurdu. Bunu, Lüneburg savcılığının bu olayla ilgili soruşturma başlatmış olmasından da anlayabilirsiniz. Ayrıca Almanya’daki zanlı Türkiye’den, İsviçre’den veya başka bir yerden gelen bir tatilci olsa, tatili bitince haliyle kendi ülkesine dönerdi. Bu yüzden kaçma tehlikesi nedeniyle tutuklu yargılanması bizde de gündeme gelirdi.
SPIEGEL ONLINE: Ergenlik çağında bir genç olsa da mı?
Frank: Tabii ki gençler bakımından tutuklu yargılama en son başvurulacak yöntemdir; orantılı olmalıdır. Ancak cinsel istismar önemsiz bir suç değildir. Ve olay buradaki gibi ise; mağdur, cinsel ilişkinin gönüllü olmadığını söylüyorsa, tarafların ifadeleri birbirini yalanlıyorsa, tutuklu yargılama yapmak durumunda kalırsınız, zira konu ancak ana yargılama bitince aydınlığa kavuşacaktır.
SPIEGEL ONLINE: Ama Marco Weiss 11 haftadır hapiste, muhtemelen döndüğünde okulda sınıf tekrarı yapması gerekecek.
Frank: Bu kesinlikle üzücü. Böyle bir yargılama mutlaka hızlandırılmış olarak yapılmalıdır. Ancak zor davalar, örneğin tanık ifadeleriyle ilgili bilirkişi raporu alınacaksa, bizde de 11 hafta sürebilir. Türk polisi görünüşe göre kızın elbiselerinden ve muhtemelen otel odasından sperm örnekleri almış ve bunları tahminimce adli tıpta inceletiyorlardır. Bunlar zaman alan işler. Bildiğim kadarıyla zaten ana duruşma da bu hafta içinde yapılacak.
SPIEGEL ONLINE: Ama orada vuku bulan olay, bizde gerçekten suç sayılır mıydı?
Frank: Elbette. 14 yaşın altında bir çocukla cinsel ilişkiye giren kişi, cinsel istismar suçunu işlemiş olur.
SPIEGEL ONLINE: Kız gönüllüyse ve iş cinsel birleşmeye varmamışsa da mı?
Frank: Cinsel ilişki halinde cinsel istismarın nitelikli hali söz konusu olurdu, eğer zorlama da varsa ırza saldırı suçu veya eğer cinsel ilişki gerçekleşmezse, cinsel davranış olurdu – bunların tümü en az bir yıl veya daha fazla ceza öngörülen ağır suçlardır.
SPIEGEL ONLINE: Gencin Türkiye’de 8 yıl hapis cezası alabileceği söyleniyor.
Frank: Orada öngörülen ceza bu olmalı. Bizde aynı durumdaki bir yetişkin 10 yıla kadar ve en az 6 ay ceza alır. Bizde küçükler için bu cezalar geçerli değil, ancak güvenlik tedbirinin uygulanmasında bunlar ölçü olarak alınıyor.
SPIEGEL ONLINE: Gencin, kızın yaşını büyük sanmış olması bir şey değiştirmez mi?
Frank: Değiştirir, o zaman mesele kastla, failin sübjektif düşüncesi ile ilgilidir. Eğer gerçekten hataya düşmüşse, bu cezalandırmayı önler. Ama bu iyice incelenmelidir. Eğer savcı olarak, zanlının her söylediğine inanırsanız, kimse hakkında soruşturma başlatamazsınız.
SPIEGEL ONLINE: Alman ceza hukuku aslında gençler için özel cezalar öngörüyor, bir kaç gün veya hafta hapsi içeren kısaltılmış hapis veya güvenlik tedbiri. Ama bizde Marco Weiss’a belki de sadece bir uyarı verilemez miydi?
Frank: Öyle bir şey yok. Bu tarz bir olayda kesinlikle ceza veya en azından güvenlik tedbiri söz konusu olur. Tabii olay sadece burada cereyan etse, gençlik bakanlığının da katılımı ile karar verilir, hangi eğitici tedbirlerin gerekli olduğu ve fail ile mağdurun barışmasının mümkün olup olmadığına bakılırdı. Sonunda en iyi ihtimalle davanın düşmesi söz konusu olabilirdi. Ancak bu durumda bile sanığın duyması gereken şeyler kendisine defaatle ve üzerine basarak söylenirdi.
SPIEGEL ONLINE: Ama genci suçlayabilir miyiz ki? Bir kızla, zorlama ve cinsel birleşme de içermeyecek biçimde cinsel temas kurmanın suç olduğu, halk arasında bilinen bir şey değil.
Frank: Mesleki tecrübeme dayanarak bunun doğru olduğunu söyleyebilirim – tabii gençler genelde bazı yetişkinlerden daha iyi biliyorlar. Ama burada “Kanunu bilmemek mazeret sayılmaz” kuralı geçerlidir. Bu davayla ilgili haberlerde hep zorlama ve cinsel birleşme unsurları vurgulandı. Burada kanunun “14 yaş altı tamamen yasak” mesajı daha ağır basmalıdır.
SPIEGEL ONLINE: Hollanda’da yaş sınırı 12 iken Türkiye’de 15. Bu adil mi?
Frank: Böyle farklar olabilir, ancak temeldeki değerlerimiz aynı: Çocukların psikolojik ve cinsel gelişimleri tamamen koruma altında olmalıdır, yetişkinlerden olduğu kadar gençlerden de korunmaları gerekir. Mevcut olayımızda da belli ki kız cinsel temastan zarar görmüş ve şu an psikolojik tedavi görmekte, bunu görmezden gelmemeliyiz.
SPIEGEL ONLINE: Kız 14 yaşında olsa iş daha da zorlaşacaktı – o zaman bu ilişki Türkiye’de suç olup, Almanya’da olmayacak mıydı?
Frank: Gerçekten zorlama yoksa hayır, olmayacaktı, çünkü kız 14 yaşında burada genç sayılacaktı. Bu durumda delikanlı orada hakikaten buradakinden farklı bir hukuki muamele görürdü. Ama yurtdışındayken orada geçerli yasalara uymalıyız. Sonuçta biz de aynısını bizdeki yabancılardan istiyoruz.
Röportaj: Dietmar Hipp : http://www.spiegel.de/panorama/justiz/0,1518,491644,00.html
Tercüme: Selim Farsakoğlu